ΑΙΜΑΤΟΥΡΙΑ

Η αιματουρία, δηλαδή η παρουσία αίματος στα ούρα, αποτελεί ένα συχνό αλλά σημαντικό σύμπτωμα που δεν πρέπει να αγνοείται. Μπορεί να υποδηλώνει από μία ήπια ουρολογική λοίμωξη έως και σοβαρές καταστάσεις όπως νεοπλάσματα του ουροποιητικού συστήματος. Η έγκαιρη διάγνωση είναι καθοριστική για την υγεία του ασθενούς.

Τι είναι η αιματουρία;

Ο όρος αιματουρία περιγράφει την ανίχνευση ερυθρών αιμοσφαιρίων στα ούρα. Διακρίνεται σε:

• Μικροσκοπική αιματουρία: Τα ούρα φαίνονται φυσιολογικά, αλλά τα ερυθρά αιμοσφαίρια ανιχνεύονται στο μικροσκόπιο.
• Μακροσκοπική αιματουρία: Το αίμα είναι ορατό με γυμνό μάτι, χρωματίζοντας τα ούρα κόκκινα ή ροζ.

Πόσο συχνή είναι η αιματουρία;

Η αιματουρία εμφανίζεται σε ποικίλες ηλικιακές ομάδες:

• Περίπου 1% των παιδιών μπορεί να παρουσιάσουν αιματουρία.
• Στους νέους ενήλικες, η συχνότητα αγγίζει το 5%.
• Σε άτομα άνω των 50 ετών, η συχνότητα μπορεί να φτάσει το 10%.
• Η μικροσκοπική αιματουρία εμφανίζεται σε 2,5% των ανδρών και 8–11% των γυναικών.

Ποια είναι τα συμπτώματα της αιματουρίας;

Η ίδια η αιματουρία μπορεί να είναι ασυμπτωματική ή να συνοδεύεται από:

• Πόνο ή κάψιμο κατά την ούρηση
• Συχνουρία ή επιτακτική ανάγκη για ούρηση
• Πόνο στην πλάτη ή τα πλευρά
• Θολά ή δύσοσμα ούρα

Αξιοσημείωτο είναι ότι η ανώδυνη μακροσκοπική αιματουρία είναι ύποπτη για κακοήθεια και χρήζει άμεσης διερεύνησης.

Ποιες είναι οι πιθανές αιτίες αιματουρίας;

Η αιματουρία μπορεί να προέρχεται από οποιοδήποτε σημείο του ουροποιητικού συστήματος. Οι πιο συχνές αιτίες περιλαμβάνουν:

Νεφροί

• Καρκίνος νεφρού ή νεφρικής πυέλου
• Νεφρολιθίαση (πέτρες στα νεφρά)
• Πυελονεφρίτιδα
• IgA νεφροπάθεια
• Σύνδρομο Alport
• Φυματίωση νεφρού

Ουρητήρες

• Λιθίαση ουρητήρα
• Όγκος ουρητήρα
• Φυματίωση
• Τραυματισμοί

Ουροδόχος κύστη

• Καρκίνος κύστης
• Κυστίτιδα (ουρολοίμωξη)
• Πέτρες στην κύστη
• Σχιστοσωμίαση

Προστάτης

• Καρκίνος προστάτη
• Καλοήθης υπερπλασία προστάτη (ΚΥΠ)
• Προστατίτιδα

Ουρήθρα

• Ουρηθρίτιδα
• Στένωση ουρήθρας
• Τραυματισμοί ή καθετηριασμοί

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι που συνδέονται με την αιματουρία;

Η αιματουρία μπορεί να αποτελεί σημάδι σοβαρής πάθησης. Ειδικά:

• Η ανώδυνη μακροσκοπική αιματουρία συνδέεται με καρκίνο της κύστης ή των νεφρών.
• Η αιματουρία σε ηλικιωμένα άτομα, καπνιστές ή άτομα με ιστορικό έκθεσης σε χημικές ουσίες αυξάνει τον κίνδυνο για ουροθηλιακά νεοπλάσματα.
• Η αιματουρία μετά από τραυματισμό μπορεί να υποδηλώνει ρήξη νεφρού ή ουροφόρων οδών.

Πώς γίνεται η διάγνωση της αιματουρίας;

Η διερεύνηση της αιματουρίας πρέπει να είναι συστηματική και εξατομικευμένη, περιλαμβάνοντας:

Βασικές Εξετάσεις

• Γενική ούρων: για ανίχνευση ερυθρών αιμοσφαιρίων, λευκοκυττάρων, βακτηρίων.
• Καλλιέργεια ούρων: για ανεύρεση λοιμώξεων.
• Κυτταρολογική ούρων: για την ανίχνευση καρκινικών κυττάρων.

Απεικονιστικός έλεγχος

• Αξονική τομογραφία (CT) του ουροποιητικού συστήματος (uro-CT), με ή χωρίς σκιαγραφικό.
• Υπερηχογράφημα νεφρών και κύστης.
• Ενδοσκοπικός έλεγχος (κυστεοσκόπηση): ιδιαίτερα σημαντικός σε άτομα >40 ετών με μακροσκοπική αιματουρία.

Πώς αντιμετωπίζεται η αιματουρία;

Η αντιμετώπιση της αιματουρίας εξαρτάται από την αιτία που την προκαλεί:

• Λοιμώξεις: αντιμετωπίζονται με κατάλληλη αντιβιοτική αγωγή.
• Λιθίαση: μπορεί να απαιτήσει φαρμακευτική αγωγή ή επεμβατική αφαίρεση των λίθων.
• Όγκοι: απαιτούν χειρουργική, ενδοσκοπική ή φαρμακευτική θεραπεία (π.χ. ανοσοθεραπεία στην κύστη).
• Καλοήθης υπερπλασία προστάτη: αντιμετωπίζεται με φάρμακα ή προστατεκτομή.

Η παρακολούθηση είναι απαραίτητη ακόμη και όταν η αρχική αιτία φαίνεται καλοήθης, καθώς ενδέχεται να εξελιχθεί.

Πότε πρέπει να επισκεφθείτε ιατρό;

Αναζητήστε άμεσα ιατρική αξιολόγηση εάν παρατηρήσετε:

• Αίμα στα ούρα (ορατό ή μη)
• Συχνές ουρολοιμώξεις
• Πόνο στα νεφρά ή κατά την ούρηση
• Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου ουροποιητικού

Η ουρολογική εκτίμηση είναι απαραίτητη ακόμα και μετά από ένα μόνο επεισόδιο αιματουρίας.

Συμπερασματικά

Η αιματουρία δεν είναι νόσος, αλλά σημαντικό σύμπτωμα που μπορεί να αποκαλύψει σοβαρές παθολογίες. Η έγκαιρη διάγνωση και κατάλληλη θεραπεία μπορούν να προλάβουν επιπλοκές και να διασφαλίσουν την καλή λειτουργία του ουροποιητικού συστήματος.