ΟΥΡΗΤΗΡΟΣΚΟΠΗΣΗ (URETERORENOSCOPY – URS): Σύγχρονη Ενδοσκοπική Αντιμετώπιση Πέτρας στον Ουρητήρα με Λιθοτριψία Laser

Σχηματική αναπαράσταση ουρητηροσκόπησης (UreteroRenoScopy = URS)

Τι είναι η Ουρητηροσκόπηση (URS)

Η ουρητηροσκόπηση (Ureteroscopy – URS) είναι μία ενδοσκοπική, ελάχιστα επεμβατική ιατρική πράξη, που χρησιμοποιείται για τη διάγνωση και θεραπεία παθήσεων του ουρητήρα, κυρίως της λιθίασης, αλλά και για όγκους, στενώσεις και αιμορραγικά φαινόμενα αδιευκρίνιστης αιτιολογίας.

Είναι μία διαδικασία χωρίς τομές, που διενεργείται μέσω των φυσικών οδών (ουρήθρα και ουροδόχος κύστη). Το ενδοσκοπικό εργαλείο (ουρητηροσκόπιο), ημι-άκαμπτο ή εύκαμπτο, προωθείται έως τον ουρητήρα και προσφέρει οπτική πρόσβαση, ενδοσωματική λιθοτριψία με laser, λήψη βιοψίας ή διάνοιξη στενώματος.

Πότε Ενδείκνυται η Ουρητηροσκόπηση

Η ουρητηροσκόπηση χρησιμοποιείται σε:

• Ουρητηρικούς λίθους που δεν αποβάλλονται αυτόματα ή προκαλούν συμπτώματα
• Έντονο νεφρικό κολικό που δεν υποχωρεί με φαρμακευτική αγωγή
• Αιματουρία άγνωστης αιτιολογίας, με υποψία θηλώματος ή κακοήθειας στον ουρητήρα
• Υποψία ή επιβεβαίωση όγκου του ουρητήρα — δυνατότητα λήψης βιοψίας
• Στενώσεις του ουρητήρα, οι οποίες διανοίγονται με laser
• Υδρονέφρωση ή έκπτωση της νεφρικής λειτουργίας λόγω απόφραξης
• Επανειλημμένες ουρολοιμώξεις, που σχετίζονται με απόφραξη του ουρητήρα

Ουρητηροσκόπηση και Λιθοτριψία με Χρήση Laser

Η πιο συχνή ένδειξη της ουρητηροσκόπησης είναι η αφαίρεση ή κατακερματισμός λίθων (πέτρας στον ουρητήρα) μέσω λιθοτριψίας με laser Holmium. Η λιθοτριψία με λέιζερ είναι εξαιρετικά αποτελεσματική για λίθους κάθε σύστασης και συνδυάζεται ιδανικά με την ουρητηροσκοπική προσπέλαση.

Η επιλογή του τύπου ουρητηροσκοπίου (ημι-άκαμπτο ή εύκαμπτο) γίνεται ανάλογα με τη θέση του λίθου:

• Για λίθους στο κατώτερο ή μέσο τριτημόριο του ουρητήρα, προτιμάται η ημι-άκαμπτη ουρητηροσκόπηση.
• Για λίθους κοντά στη νεφρική πύελο ή στο άνω τριτημόριο, επιλέγεται η εύκαμπτη ουρητηροσκόπηση. Σε αυτή την περίπτωση, όταν το εργαλείο προχωρά εντός του νεφρού, η διαδικασία ταυτίζεται λειτουργικά με τη μέθοδο νεφροσκόπησης RIRS (Retrograde IntraRenal Surgery).

Έτσι, η ουρητηροσκόπηση και η νεφροσκόπηση RIRS δεν είναι ανταγωνιστικές τεχνικές, αλλά συμπληρωματικές. Η RIRS ουσιαστικά αποτελεί προέκταση της ουρητηροσκόπησης προς το πυελοκαλυκικό σύστημα του νεφρού, ενώ η ουρητηροσκόπηση στοχεύει κυρίως στον ουρητήρα. Και οι δύο αξιοποιούν την τεχνολογία της λιθοτριψίας με laser για την καταστροφή των λίθων με απόλυτη ακρίβεια.

Διαδικασία Ουρητηροσκόπησης – Βήμα προς Βήμα

1. Ο ασθενής τίθεται σε γενική αναισθησία
2. Το ουρητηροσκόπιο προωθείται από την ουρήθρα → κύστη → ουρητήρα
3. Ο ουρητήρας επισκοπείται και εντοπίζεται ο λίθος ή η βλάβη
4. Εφαρμόζεται λέιζερ λιθοτριψίας ή λαβίδα βιοψίας
5. Ο λίθος απομακρύνεται ή κατακερματίζεται
6. Σε περίπτωση φλεγμονής ή απόφραξης, μπορεί να τοποθετηθεί ουρητηρικός καθετήρας (stent)

Η όλη διαδικασία διαρκεί συνήθως έως μία ώρα, ανάλογα με την πολυπλοκότητα του περιστατικού. Ο ασθενής εξέρχεται του νοσοκομείου την επόμενη ημέρα και επιστρέφει στις δραστηριότητές του άμεσα.

Ουρητηροσκόπηση και Λιθίαση Ουρητήρα

Η ουρητηροσκόπηση αποτελεί την κατ’ εξοχήν μέθοδο αντιμετώπισης της ουρητηρικής λιθίασης όταν:

• Ο λίθος είναι >6-7 mm και η πιθανότητα αυτόματης αποβολής είναι χαμηλή
• Προκαλεί έντονο πόνο, παρεμπόδιση της ροής ούρων ή φλεγμονή
• Υπάρχει αιμορραγία, λοίμωξη, υδρονέφρωση ή επιπλοκές στην πορεία του λίθου

Η λιθοτριψία με Holmium laser επιτρέπει την αποδοτική και ασφαλή διάσπαση του λίθου, ανεξαρτήτως σύστασης. Τα υπολείμματα απομακρύνονται με λαβίδες ή αφήνονται να αποβληθούν με φυσιολογική ούρηση.

Πλεονεκτήματα Ουρητηροσκόπησης

• Χωρίς τομές και ράμματα: προσπέλαση μέσω φυσικών οδών
• Υψηλή ακρίβεια και αποτελεσματικότητα (>95%) στην αντιμετώπιση ουρητηρικών λίθων
• Σύντομη διάρκεια επέμβασης και ταχεία ανάρρωση
• Ικανότητα διάγνωσης και θεραπείας (π.χ. λιθίαση + βιοψία)
• Κατάλληλη για επείγοντα περιστατικά, όπως οξεία απόφραξη ή ουρολοίμωξη με λίθο
• Μικρότερος κίνδυνος επιπλοκών σε σχέση με άλλες επεμβατικές μεθόδους

Πιθανές Επιπλοκές από την Ουρητηροσκόπηση

Η ουρητηροσκόπηση θεωρείται εξαιρετικά ασφαλής. Πιθανές επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• Φλεγμονή ή ουρολοίμωξη (προλαμβάνονται με προεγχειρητική αντιβίωση)
• Αιματουρία (παροδική)
• Κάκωση ή τραυματισμός του ουρητήρα (σπάνια)
• Ενόχληση κατά την ούρηση για 1–2 ημέρες

Συμπερασματικά

Η ουρητηροσκόπηση με λιθοτριψία laser αποτελεί την πιο σύγχρονη, ασφαλή και αποτελεσματική μέθοδο για την αντιμετώπιση της ουρητηρικής λιθίασης και άλλων παθήσεων του ουρητήρα. Αποτελεί μέθοδο πρώτης επιλογής όταν η αυτόματη αποβολή του λίθου δεν είναι εφικτή ή όταν υπάρχουν επιπλοκές. Παράλληλα, η δυνατότητα συνδυασμού με εύκαμπτα ενδοσκόπια επεκτείνει τη θεραπευτική της εμβέλεια στο νεφρό, συγγενεύοντας με την τεχνική RIRS, ενώ η χρήση laser διασφαλίζει ακριβή, ελεγχόμενο και αποτελεσματικό κατακερματισμό των λίθων.